Smog — czym jest i jak z nim walczyć?

Smog — czym jest i jak z nim walczyć?

3 listopada 2022 0 przez EMCARE.PL

Od kilku lat, szczególnie w tzw. okresie grzewczym, popularnym tematem w Polsce jest smog. Od września do marca pojawia się regularnie w każdym portalu informacyjnym. Ale czy rzeczywiście zdajemy sobie sprawę z tego, jakie działania człowieka przyczyniają się do jego powstania w największym stopniu? I najważniejsze – jak możemy zapobiegać smogowi?

Czym jest smog?

Wysokie stężenie zanieczyszczeń, które unoszą się w powietrzu, mogą to być pyły i gazy – tak w skrócie możemy opisać smog. Sama nazwa pochodzi od połączenia angielskich słów smoke (dym) i fog (mgła).

Musimy pamiętać, że na smog to mieszanina różnych zanieczyszczeń a w jego składzie znajdziemy:

·          PM 2,5 – pył o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra, który ze względu na mały rozmiar może przenikać z płuc do krwi. Cząsteczki PM 2,5 mogą łączyć się z toksycznymi substancjami i „podróżować” razem z nimi. Pył powoduje podrażnienie górnych dróg oddechowych, kaszel, duszności.

·          PM 10 – jego drobinki mają średnicę mniejszą niż 10 mikrometrów. Podobnie jak PM 2,5 do cząsteczek przyłączają się inne substancje trujące, które następnie osadzają się w płucach i oskrzelach.

·          SO2 – dwutlenek siarki jest przezroczystym gazem, który ma drażniący, ostry zapach. To właśnie on jest odpowiedzialny za powstawanie kwaśnych deszczy.

·          C6H6 – benzen jest substancją silnie toksyczną i rakotwórczą. Wchodzi m.in. w skład benzyny ale przyjmuje się, że w smogu największy udział mają związki benzenu pochodzące ze spalania paliw stałych (węgla).

·          NO2 – dwutlenek azotu ma właściwości silnie toksyczne zarówno dla nas, jak i dla planety. Podrażnia drogi oddechowe i osłabia odporność. Odpowiada za tworzenie dziury ozonowej.

·          WWA – wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne znajdziemy również w samochodowych spalinach i dymie papierosowym. Jest to substancja rakotwórcza.

W Polsce smog składa się przede wszystkim z PM10 i PM2,5, a także z SO2 i NO2.

Jak powstaje smog?

Zanieczyszczenie powietrza zwiększa się w okresie od września do marca. Najbardziej sprzyjającymi warunkami dla smogu jest zimna, bezwietrzna pogoda i brak opadów. Wtedy to nagromadzają się szkodliwe substancje pochodzące ze spalin z aut, dymu z palenia w piecach węglem oraz odpadów gazowych z fabryk. Duże stężenie toksycznych gazów i pyłów znacząco zwiększa poziom smogu.

W dni, gdy doświadczamy dużego zanieczyszczenia powietrza, możemy zauważyć, że staje się ono „szare”, coś w rodzaju mgły, ale także możemy czuć nieprzyjemny, duszący zapach.

Kto odpowiada za smog?

W Polsce oddychamy powietrzem o bardzo złej jakości – jednej z najgorszych w Unii Europejskiej. W rankingu 50 europejskich miast, które mają najgorszą jakość powietrza aż 36 to polskie miasta!1 W trakcie sezonu grzewczego w niektórych miejscowościach w Polsce normy pyłów PM2,5 i PM10 są przekroczone o nawet 3000%.

Nasuwa się pytanie – co powoduje najwięcej zanieczyszczeń powietrza?

1.      56% – emisja spalin pochodząca z domowych pieców, gdzie spalany jest węgiel2.

2.      17% – przemysł zwłaszcza paliwowy, energetyczny, chemiczny i spożywczy3.

3.      13% – transport drogowy4.

Jak bada się poziom smogu?

Zanieczyszczenie powietrza jest niewidoczne. Kiedy osiąga bardzo wysoki poziom, możemy zauważyć go w postaci wcześniej wspomnianej już mgły. Jak więc można zbadać coś, co nie jest do końca widoczne?

W Polsce za badanie jakości powietrza odpowiada Inspekcja Ochrony Środowiska w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Posiada sieć stacji pomiarowych, głównie w większych miastach, które na bieżąco monitorują stężenie najważniejszych zanieczyszczeń. Wyniki pomiarów możemy odczytać na stronie GIOŚ lub w aplikacji mobilnej <<Jakość powietrza w Polsce>>. Urządzenia pomiarowe z oczywistych względów nie mogą być jednak zlokalizowane w każdym miejscu, dlatego do oceny stanu powietrza używa się również specjalistycznych modeli. Wraz ze wzrastającą świadomością obywateli, coraz częściej też  słyszymy o różnego rodzaju inicjatywach prywatnych lub społecznych polegających na montażu mobilnych stacji diagnostycznych, lub innych rozwiązań pomiarowych oferowanych przez prywatne firmy” – opowiada Przemysław Lewicki z firmy Lemitor Ochrona Środowiska.

Jakie są skutki smogu?

Smog nazywany jest cichym zabójcą, co jest określeniem słusznym, bo przyczynia się w Polsce do przedwczesnych zgonów od 30 do 46 tysięcy osób rocznie!

Jak smog wpływa na zdrowie? Pierwsze, o czym pomyślimy, kiedy mówimy o skutkach wdychania zanieczyszczonego powietrza, to niszczące działanie dla płuc i górnych dróg oddechowych. Długotrwałe skutki to m.in. astma, alergie, przewlekłe zapalenie oskrzeli i niewydolność oddechowa. Fatalna jakość powietrza odbija się również na układzie krążenia, co wiążę się ze wzrostem ciśnienia tętniczego, zaburzeniami rytmu serca oraz chorobami sercowo-naczyniowymi (udar mózgu, zawał serca).

Najbardziej narażone są kobiety w ciąży, ponieważ wdychane toksyczne substancje dostają się do organizmu matki, a następnie przez krew do płodu. Smog zagraża także osobom chorującym na schorzenia układu oddechowego oraz układu krążenia. Szczególną ostrożność powinny zachować również osoby starsze.

Jak walczyć ze smogiem?

Obawiasz się skutków oddychania zanieczyszczonym powietrzem oraz chcesz, aby Twoi bliscy nie musieli żyć w miejscu, w którym jest wysoki poziom smogu? Chcesz coś zrobić, ale nie wiesz, co ma wpływ na zmianę tego stanu?

Co może zrobić osoba prywatna, aby walczyć ze smogiem?

1.      Ogranicz jazdę samochodem, a zamiast tego wybierz komunikację miejską. Dzięki temu zmniejszysz produkcję spalin.

2.      Jeśli musisz jeździć autem, bo w Twoim miejscu zamieszkania nie ma odpowiedniego połączenia, to spróbuj jeździć z kilkoma osobami – to tzw. carpooling. Może kolega z pracy mieszka w pobliżu i możecie jechać razem?

3.      Przyjrzyj się temu, w jaki sposób ogrzewasz dom, mieszkanie. Jeśli palisz w piecu, to może czas na jego wymianę? W miastach działają programy dofinansowań ich wymiany lub zakupu fotowoltaiki.

4.      Nie możesz pozwolić sobie na zrezygnowanie z pieca? Pod żadnym pozorem nie spalaj tworzyw sztucznych, śmieci i opału o niskiej jakości.

5.      Monitoruj jakość powietrza, a kiedy jest ona fatalna, to postaraj się ograniczyć aktywność na dworze.

6.      Korzystaj z maseczek antysmogowych i oczyszczaczy powietrza.

Jak firma może zapobiegać smogowi?

1.      Inwestuj w odnawialne źródła energii.

2.      Kiedy nie możesz sam wytwarzać prądu, to korzystaj z tego, który pochodzi z ekologicznych źródeł np. panelów fotowoltaicznych lub wiatraków.

3.      Przeprowadź termomodernizację budynku.

4.      Postaw na zieleń! Zamiast budować wielkie połacie betonu,  zasadź drzewa, krzewy.

5.      W przestrzeni biurowej zamontuj oczyszczacze powietrza.

Firma ma większe możliwości w walce ze smogiem. Każde przedsiębiorstwo może zlecić wykonanie pomiarów jakości powietrza, ale także analizę tego, ile zanieczyszczeń produkuje. Działalność biznesowa kieruje się jednak swoimi prawami i przy podejmowaniu każdej decyzji kluczowy jest rachunek zysków i strat, jakie wiążą się z podjętą decyzją. Świadome działania proekologiczne mogą jednak iść w parze z wymiernymi zyskami i ważne, aby mieć tego świadomość, również przy prowadzeniu biznesu” — mówi Przemysław Lewicki z firmy Lemitor Ochrona Środowiska.

Aby walka ze smogiem była realna, to jak najwięcej osób musi być świadomych tego, jak wpływa on na człowieka i sam proces oddychania powietrzem, które zawiera toksyczne pyły lub gazy. Czy walka ze smogiem jest trudna? Tak i to bardzo, ale nie powinnyśmy przez to tracić nadziei. Nawet najmniejsze decyzje mogą wpłynąć na środowisko, a w tym na nasze zdrowie i są niezwykle ważne dla populacji i środowiska naturalnego.

Bibliografia:

  1. Źródło:
  • https://airly.org/pl/najbardziej-zanieczyszczone-miasta-swiata-smogowi-liderzy/
  • Źródło: https://www.vaillant.pl/klienci-indywidualni/porady-i-wiedza/poradnik/pokonaj-smog/co-to-jest-smog-i-jak-powstaje-sprawdz-czy-urzadzenia-grzewcze-moga-sie-przyczynic-do-jego-produkcji/
  • J.w.
  • J.w.

Branża medyczna w Polsce

Branża medyczna będzie wykorzystywać coraz więcej nowinek technologicznych i innowacyjnych rozwiązań. Pozwalają one na szybszą diagnostykę, efektywną terapię i sprawną rehabilitację. Skoordynowana komunikacja z pacjentem, m.in. poprzez e-czaty czy wideoczaty, jest kluczowa dla kompleksowej opieki. Nowe technologie powinny być nakierowane na wczesną diagnostykę i pozwolić na rehabilitację w domu.

Służba zdrowia nowej generacji będzie wykorzystywała coraz więcej nowinek technologicznych – urządzeń mobilnych, telediagnostyki czy sztucznej inteligencji. W najbliższej przyszłości ponad 14 mln pacjentów może korzystać z nowych technologii w procesie leczenia. Największy potencjał mają przede wszystkim usługi telemedyczne, które mogą zrewolucjonizować system opieki zdrowotnej: przyspieszyć możliwość rozpoznania choroby czy poprawić jakość monitorowania leczenia.

Nowe technologie pozwalają na szybszą diagnostykę, bardziej efektywną terapię i sprawną rehabilitację. Często są wytworem wielu wynalazców, którzy starają się doprowadzić do tego, by były one użyteczne dla pacjentów. Jest wiele innowacji, które dostają wiele nagród, natomiast nie są użytkowane, bo są zbyt trudne do zastosowania w codziennym życiu. Powinny być nakierowane na wczesną diagnostykę, która pozwala na zmniejszenie kosztów diagnostyki i ewentualnej terapii. Nowe technologie, które pozwalają na rehabilitację, powinny być dostosowane do naszych telefonów komórkowych i pozwolić na rehabilitację w domu.

Żeby wydłużyć Polakom życie, nie wystarczy tylko normalna opieka medyczna i kontakt lekarza z pacjentem, lecz przede wszystkim potrzebna jest absolutnie nowoczesna technologia. To telemedycyna, kontakt z pacjentem poprzez różne inne narzędzia informatyczne, takie jak e-czaty czy wideoczaty, generalnie komunikacja z pacjentem w sposób skoordynowany, gdzie widzimy ścieżkę pacjenta w sposób ciągły, używając nowej technologii.

Sektor prywatnych usług medycznych jest kluczowy dla funkcjonowania całego systemu ochrony zdrowia w Polsce. To właśnie on przeciera szlaki dla nowoczesnych rozwiązań technologicznych, wyznacza standardy w jakości obsługi pacjentów i nadaje kierunek rozwoju branży.

Dane statystyczne pokazują, że służba zdrowia podnosi się z kryzysu wywołanego pandemią. Według Statisty w 2021 roku rynek prywatnych usług medycznych w Polsce był wart prawie 61 miliardów złotych. Oznacza to wzrost o ponad 10% w stosunku do ubiegłego roku, kiedy to w wyniku Covid-19 wartość rynku odnotowała spadek.

Polacy chętnie korzystają z nierefundowanej opieki medycznej. Wydatki prywatne stanowią ponad ⅓ wszystkich wydatków na ochronę zdrowia (budżet NFZ na 2021 rok wyniósł 103 mld PLN). Sektor prywatny stanowi istotną część polskiej służby zdrowia i jest kluczowy dla efektywnego działania całego systemu.

Telemedycyna z jednej strony jest wyzwaniem dla branży medycznej, ponieważ wymaga inwestycji w nowoczesne oprogramowanie i narzędzia, zmiany organizacji pracy, szkoleń pracowników itd. Z drugiej strony stanowi ogromną szansę na zwiększenie dostępności usług medycznych, zmniejszenie kosztów obsługi pacjenta i przyciągnięcie nowej grupy docelowej — cyfrowych pacjentów. 

Teleporady w polskim wydaniu przypominają obecnie bardziej próbę skopiowania tradycyjnej wizyty w gabinecie lekarskim, niż faktyczny przełom w cyfryzacji służby zdrowia. Niemniej już w takiej formie cieszą się one dużym zainteresowaniem ze strony pacjentów. W 2021 roku 62% Polaków, zamiast udać się do przychodni wybrało konsultację lekarską przez telefon. 

Docelowo telemedycyna (Digital Health) powinna oferować nowe formy opieki medycznej będące efektem synergii medycyny, technologii i telekomunikacji. Mowa nie tylko o telekonsultacjach lekarskich, ale również zdalnym monitoringu zdrowia, diagnostyce, rehabilitacji, a nawet zabiegach chirurgicznych. Technologie wspierające rozwój telemedycyny to m.in.:

  • Oprogramowanie specjalistyczne usprawniające komunikację na linii pacjent — lekarz,  prowadzące rejestr konsultacji,  systemy wspomagające diagnostykę radiologiczną i obrazową, analizujące dane historyczne i ułatwiające stawianie diagnozy, systemy do przetwarzania i wymiany informacji pomiędzy oddziałami i placówkami partnerskim, rejestry EDM i wiele innych. 
  • Aplikacje dla pacjentów jak portale internetowe z indywidualnymi kontami pacjentów umożliwiające umawianie wizyt, przedłużanie recept, planowanie badań, zarządzanie kalendarzem szczepień itp., aplikacje monitorujące stan zdrowia osób przewlekle chorych (np. cukrzyków), służące do przechowywania dokumentacji medycznej, wyboru ubezpieczenia medycznego, czy zakupu leków i realizacji recept itp.
  • Urządzenia typu Smart Health - zarówno profesjonalne rejestratory medyczne (jak holtery EKG czy zdalne KTG), które pozwalają zmniejszyć ilość hospitalizacji, jak i prostsza elektronika monitorująca stan zdrowia o charakterze profilaktycznym i mająca na celu zwiększenie zaangażowania pacjentów.

Rynek telemedycyny ma ogromny potencjał. Aby go w pełni wykorzystać, niezbędne jest wdrożenie nowych technologii oraz zadbanie o ich integrację z użytkownikami (pacjentami i lekarzami). Wymaga to od firm spojrzenia na pacjenta w sposób holistyczny i zmapowania jego całej podróży przez system ochrony zdrowia, począwszy od momentu, w którym zaczyna poszukiwać informacji w Internecie, poprzez spotkanie z lekarzem i diagnostykę, aż po realizację recepty w aptece i konsultacje kontrolne.